.
Το εν λόγω χάσμα δε διαπιστώνεται μόνο σε θέματα επικοινωνίας και κατανόησης, όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι. Ή ότι οι πρεσβύτεροι γνωρίζουν τα πάντα σε σχέση με τους νεαρότερους. Υφίσταται και σε άλλα πεδία. Κι όσο κι αν δε χαίρουν της ίδιας προβολής, είναι εξίσου σημαντική αυτή η απόσταση μεταξύ των γενεών. Με το αντίστοιχο αρνητικό αντίκτυπο βεβαίως.
Η γενιά των παππούδων μας ταλαιπωρήθηκε αρκετά. Μικρασιατική Καταστροφή, Ανταλλαγή Πληθυσμών, Ελληνοϊταλικός Πόλεμος, Τριπλή Κατοχή, Εμφύλιος. Κι όμως, μέσα από αυτές τις δοκιμασίες κατάφερε να ορθοποδήσει πάλι και να βρει το ρυθμό της. Μένοντας πίσω σε ρυθμούς προόδου από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά βάσει όσων πέρασαν αυτοί οι άνθρωποι, δεν κατάφεραν και λίγα.
Η γενιά των γονιών μας (baby boom) ήταν εκείνη που στην ουσία άρχισε να δημιουργεί. Άρχισαν να σπουδάζουν και να αποκτούν περιουσίες. Έφτιαξαν αυτοδημιούργητα δικό τους σπίτι, πήραν αυτοκίνητο και σιγά-σιγά ήρθε και το εξοχικό. Και στην πορεία αυτά συνοδεύτηκαν και από τις ανάλογες καταθέσεις. Σύμφωνοι ότι κόπιασαν γι'αυτά και στερήθηκαν πραγματικά. Δίχως δάνεια και υποθήκες. Αλλά τότε ήταν άλλες εποχές.
Kαι ακολουθεί η δική μου γενιά. Η Γενιά "Χ", ή αλλιώς "Generation X" (άντε να βάλω και τους πρωτογεννημένους της "Υ" μέσα) όπως έχει χαρακτηριστεί διεθνώς. Η δική μου γενιά όχι μόνο δεν πρόκειται να δημιουργήσει όπως έκανε η προηγούμενη γενιά, αλλά πασχίζει να διατηρήσει όσα της έδωσαν έτοιμα. Το άγχος της δεν είναι να φτιάξει περιουσία για να τη δώσει στους δικούς της απογόνους, αλλά να καταφέρει να κρατήσει όσα της χαρίστηκαν για να τα δώσει κι αυτή με τη σειρά της. Αλλά το βλέπω δύσκολο αυτό.
Και σήμερα ο κόσμος αγοράζει σπίτια, αυτοκίνητα και εξοχικά. Αλλά στο 95% των περιπτώσεων με δανεικά. Και ναι μεν ένα σπίτι αγορασμένο με στεγαστικό θεωρείται "δικό σου", αλλά κανείς δε σου εγγυάται ότι θα μπορέσεις να το αποπληρώσεις σε βάθος 20-25ετίας που είναι συνήθως η περίοδος αποπληρωμής. Κι όπως και να το κάνεις, αυτή η ανασφάλεια σου δημιουργεί άγχος και φόβο. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
Δέχομαι ότι η δική μας η γενιά δεν είναι διατεθειμένη να στερηθεί ιδιαίτερα. Και τα ταξιδάκια μας θέλουμε, και τα ρουχαλάκια μας, και το δίλιτρο αυτοκινητάκι, και το σούπερ-ουάου γκατζετάκι είναι must. H διαφορά όμως είναι η εξής: πως όσοι είναι πρόθυμοι να στερηθούν για να δημιουργήσουν, δεν έχουν τη δυνατότητα. Κάποτε ένας μισθός έμπαινε στην οικογένεια και οι άνθρωποι ζούσαν καλά. Ξέρω πολλές περιπτώσεις φίλων και γνωστών που στην παιδική τους ηλικία έκαναν 2-3 μήνες διακοπές το καλοκαίρι με τη μάνα τους. Σήμερα και οι δύο γονείς δουλεύουν, και είναι ευτύχημα αν καταφέρουν να συμπέσουν οι καλοκαιρινές τους άδειες που στην καλύτερη περίπτωση είναι 3 εβδομάδες. Και πολύ λέω.
Γνωρίζω συνομήλικους που αμείβονται με €700-800. Κι αναφέρομαι σε άτομα που επένδυσαν σε σπουδές και καταρτήσεις. Με αυτά τα χρήματα δύσκολα μπορείς να μείνεις μόνος σου, πόσο μάλλον να θες να κάνεις και οικογένεια. Ακόμη και τα είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα) έχουν πάρει φωτιά πλέον, με τιμές απαγορευτικές για πολλά βαλάντια. Δέχομαι πως δε μπορούμε όλοι να έχουμε μερικά πτυχία, μεταπτυχιακά και ξένες γλώσσες στη φαρέτρα μας και να απαιτούμε να δουλέψουμε πάνω στον κλάδο σπουδών μας, αλλά ακόμη κι αυτοί που το κατάφεραν δε λαμβάνουν τις ανάλογες απολαβές. Ουδείς αναντικατάστατος. Και πρώτοι απ'όλους το ξέρουν οι εργοδότες αυτό.
Σ'ολόκληρο τον κόσμο υφίσταται ύφεση αυτή τη στιγμή. Ελάχιστες χώρες έχουν καταφέρει να μείνουν αλώβητες, κι άλλες τόσες έχουν αρχίσει να δείχνουν ήδη τα πρώτα δειλά σημάδια ανάκαμψης. Στη χώρα μας όμως τα πράγματα απέχουν παρασάγγας. Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη. Τα περιμένουμε. Το 2011 λογίζεται ως η χειρότερη χρονιά έβερ. Μέχρι και σενάρια κοινωνικού ξεσηκωμού παίζουν. Με πρόβλεψη ανεργίας 15-17% (πραγματικής γύρω στο 20%), τα πράγματα θα είναι ζόρικα σε ένα χρόνο από τώρα, παραμονές του 2012.
Τις πταίει και φθάσαμε σε αυτό το χάλι; Μα φυσικά η γενιά των γονιών μας. Οι περίφημοι baby-boomers. Εγώ το πάω παραπέρα και το συγκεκριμενοποιώ: η γενιά του πολυτεχνείου ή αλλιώς η γενιά της μεταπολίτευσης. Εκείνοι κυβερνούν εδώ και χρόνια. Εκείνοι παρέλαβαν το δημόσιο χρέος σχεδόν αμελητέο και το έφτασαν στα €300+ δις σήμερα. Εκείνη η περίφημη αγωνίστρια γενιά, που δήθεν έδιωξε τη χούντα. Δήθεν, μια και η χούντα δεν έφυγε με τα γεγονότα του πολυτεχνείου τον Νοέμβρη '73, αλλά με τον αττίλα 1 τον Ιούλη '74. Η "εξέγερση του πολυτεχνείου" το μόνο που απέφερε ήταν τον στυγνό Ιωαννίδη. Αλλά όλοι το κάνουν γαργάρα αυτό. Στα σχολεία σήμερα μαθαίνουν στα παιδάκια ότι ο λαλιώτης, ο μπίστης, ο ανδρουλάκης, ο παπουτσής, ο μικρούτσικος, η δαμανάκη, η τρέμη, ο βερελής και άλλοι τέτοιοι πρωτοκλασάτοι του "πολυτεχνείου" έριξαν τη χούντα. Γελοιότητες. Κανονικά θα έπρεπε να μαθαίνουν στα μικρά ότι δαύτοι έφτασαν τη χώρα στο σημείο κάθε έλληνας που γεννιέται σήμερα, να χρωστά με το που πρωτανοίγει τα μάτια του κοντά στα 30 χιλιάρικα ευρώ. Κι εννοείται ότι δε γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα σε μπλε και πράσινο. Οι πρασινομπλέ φταίνε εν γένει.
Ποιος θα πληρώσει τα σπασμένα της γενιάς των γονιών μας; Μα φυσικά εμείς. Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα. Και βέβαια όσα φαγώθηκαν σε μερικές δεκαετίες προσπαθούν να τα πάρουν πίσω μόλις σε μερικά χρονάκια οι εταίροι μας στην ΕΕ. Με το ανάλογο επιτόκιο βεβαίως.
Κάποια πρόσφατη αμερικάνικη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα πως η μέση ηλικία πλέον ξεκινά στα 35 έτη. Με πατημένα πλέον αυτά τα χρόνια, αρχίζουν οι προβληματισμοί. Ως απασχολούμενος στον ιδιωτικό τομέα, ποιος εργοδότης θα με κρατήσει στη δουλειά όταν θα είμαι 60, ενώ θα μπορεί να βρει κάποιον ακόμη και 20 χρόνια νεότερο να κάνει το ίδιο με σαφώς λιγότερα φράγκα; Το μέλλον φαντάζει αρκετά σκοτεινό. Βέβαια ας φτάσουμε στα 60 και τότε βλέπουμε τι θα κάνουμε. Εξάλλου όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, ο Θεός γελά.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εκφράση "κάθε πέρυσι και καλύτερα" ταιριάζει άψογα στην τωρινή περίσταση. Δίχως να διαφαίνεται φως στο τούνελ, περιμένουμε υπομονετικά "κάτι". Τι θα είναι αυτό το "κάτι", κανείς δεν ξέρει. Η πιθανότερη απάντηση είναι "τίποτα", απλά ο homo sapiens όντας εκ φύσεως αισιόδοξος, στρέφει αλλού τις ελπίδες του για σωτηρία. Έτσι έκανε πάντα. Να δούμε όμως τώρα ποιος θα υποδυθεί τον απο μηχανής θεό των αρχαίων τραγωδών μας.
Το τραγελαφικό της υπόθεσης είναι ότι η υπόλογη γενιά για το χάλι μας, θα υποστεί τις λιγότερες συνέπειες. Γεγονός που αυξάνει ακόμη περισσότερο το χάσμα με εκείνη και το μένος. Υπάρχουν στιγμές που κοιτώντας τον πατέρα μου νιώθω ότι εκείνος μαζί με τα φιλαράκια του έχουν βάλει έστω και λίγο το χεράκι τους για το λούκι που περνάμε.
Μακάρι η πραγματική απόσταση που μας χώριζε με την προηγούμενη γενιά να ήταν μόνο η έλλειψη κατανόησης λόγω διαφορετικών βιωμάτων και προσεγγίσεων. Μακάρι δηλαδή να ήταν θέματα των χαζοψυχολόγων η πραγματική διαφορά μας και μόνο. Στην προκειμένη όμως σε εκείνους οφείλονται τα δεινά που ζούμε και θα ζήσουμε το ερχόμενο διάστημα. Κι αυτό το χάσμα μοιάζει αγεφύρωτο, μια και εκείνοι ξεκίνησαν από το μηδέν, αλλά εμείς ξεκινήσαμε από το μείον του μηδενός.
υγ-> Ο Αρκάς είναι αφιερωμένος στους ξερόλες γονείς μας.
